De Quervainova bolest - De Quervain sindrom
De Quervainova bolest, takođe poznata kao stenozirajući tenosinovitis, je stanje koje karakteriše bol u ručnom zglobu, najčešće blizu baze palca. Ovo oboljenje se takođe može nazivati i sindromom De Quervain, a njegov zvanični medicinski termin na latinskom je Tendovaginitis stenosans sa ICD-10 šifrom M65.4. Istorijski podaci ukazuju da je ovo stanje prvi opisao švajcarski hirurg Fritz de Quervain 1895. godine. Oboljenje je češće kod žena nego kod muškaraca, naročito u periodu između 30 i 50 godina života.
Zašto nastaje De Quervainova bolest?
Anatomski uzroci i razlozi pojave – De Quervainova bolest se razvija usled upale ili oticanja dve glavne tetive i njihovih ovojnica koje omogućavaju pokret palca. Ove tetive prolaze kroz „tunel“ poznat kao prvi dorzalni kompartment na delu ručnog zgloba nešto iznad baze palca.
Upravo zbog stenoziranja tj. sužavanja ovog kompartmenta tj. prostora, tetive postaju pritisnute, što dovodi do bola, otoka, upale i ograničenja pokretljivosti. Uzrok može biti ponavljani pokreti ručnog zgloba i palca ili direktna trauma, ali često i hormonske promene, kao što je to slučaj npr. kod trudnoće.
Kakva je klinička slika De Quervainova bolest?
Karakteristični simptomi uključuju bol pri pokretima palca i ručnog zgloba, osetljivost na dodir u istom području ručnog zgloba, i ponekad otok. Bol se može pojačati kada osoba pokuša da napravi šaku, uhvati nešto ili okrene ručni zglob.
Kolokvijalno, ovaj sindrom se naziva i „mama palac“ zbog česte pojave kod majki koje su se skoro porodile i često podižu svoje bebe. Takođe, često se viđa kod ljudi čiji poslovi ili hobi aktivnosti uključuju repetitivne pokrete ruke, kao što su muzičari, frizeri ili kancelarijski radnici.
Dijagnoza De Quervainov sindrom
Diojagnoza se uglavnom postavlja na osnovu kliničkih simptoma i specifičnih testova koje obavlja lekar. Najpoznatiji test koji se koristi za dijagnostikovanje ovog stanja je Finkelsteinov test.
Finkelsteinov test
Finkelsteinov test je jednostavan i vrlo efikasan test za dijagnozu De Quervainove bolesti. Izvodi se na sledeći način:
Pacijent sklupča prste svoje ruke oko palca, tako da palac ostaje unutar šake.
Zatim, pacijent naginje svoju šaku prema malom prstu, izazivajući zatezanje tetiva koje prolaze kroz prvi dorzalni kompartment na zapešću.
Ako ovaj pokret izaziva bol blizu baze palca, to se smatra pozitivnim Finkelsteinovim testom.
Ovaj test je visoko specifičan za De Quervainov sindrom jer direktno stavlja pritisak na upaljene tetive, reproducirajući simptome bolesti.
Eichhoffov test
Eichhoffov test je sličan Finkelsteinovom, ali se izvodi nešto drugačije:
Pacijent zatvara šaku oko palca. Uz palac unutar zatvorene šake, pacijent zatim savija ručni zglob prema malom prstu. Bol koji se javlja ukazuje na pozitivan test.
Iako je Eichhoffov test manje poznat, on takođe može efikasno ukazati na prisustvo De Quervainove bolesti.
Ultrazvučni pregled
Ultrazvučni pregled može se koristiti za vizualizaciju stanja tetiva APL i EPB i njihovih ovojnica u prvom dorzalni kompartmentu. Ultrazvuk može pokazati zadebljanje ovojnica, promene u strukturi tetiva ili prisustvo tečnosti oko tetiva, što su sve indikatori upale.
Magnetna rezonanca (MRI)
MRI se ređe koristi direktno za dijagnozu De Quervainove bolesti, ali može pružiti detaljan uvid u stanje mekih tkiva i isključiti druge moguće uzroke bola, kao što su frakture ili druga oštećenja.
Kako se leči De Quervainova bolest?
Neoperativne i operativne opcije
Tretman De Quervainove bolesti može varirati od konzervativnih pristupa do hirurške intervencije, u zavisnosti od težine simptoma i reakcije na početne tretmane. Neoperativne metode uključuju nošenje ortoze za imobilizaciju palca i ručnog zgloba, upotrebu protivupalnih lekova (NSAIDs), i kortikosteroidne injekcije – tzv. blokade koje mogu značajno smanjiti upalu i bol. Fizikalna terapija sa specifičnim vežbama za jačanje i istezanje može takođe pomoći.
Ako ovi pristupi ne donesu olakšanje, razmatra se operacija koja podrazumeva dekompresiju tetiva prosecanjem ovojnice koja ih pritiska i uzrokuje bolove.
Zaključak
- 1. De Quervainova bolest je stenozirajući tenosinovitis koji utiče na tetive APL i EPB u blizini palca.
- Uzrokovan je ponavljanim pokretima ili hormonskim promenama, a češći je kod žena.
- Simptomi uključuju bol, osetljivost i otok u ručnom zglobu.
- Lečenje može biti konzervativno ili hirurško, zavisno od reakcije na početne tretmane.
- Važno je rano dijagnostikovanje i prilagođavanje aktivnosti da bi se izbeglo pogoršanje simptoma.
Dalje istraživanje
Za dodatne informacije u vezi De Kervenove bolesti, preporučuju se sledeći izvori:
- PubMed
- WebMD
- Mayo Clinic
FAQ i odgovori
- Šta je De Quervainova bolest? De Quervainova bolest je upalno stanje tetiva na ručnom zglobu koje izaziva bol i ograničava pokretljivost palca.
- Ko je najviše pod rizikom od De Quervainove bolesti? Najviše su pod rizikom žene srednjih godina, porodilje, i osobe čije su aktivnosti povezane sa repetitivnim pokretima ruku.
- Kako mogu prepoznati simptome De Quervainove bolesti? Simptomi uključuju bol u zapešću i bazi palca, posebno pri pokretu palca ili zapešća, kao i osetljivost i otok u tom području.
- Koje su opcije lečenja za De Quervainovu bolest? Opcije uključuju nošenje ortoza, primenu NSAIDs, kortikosteroidne injekcije, fizikalnu terapiju, a u težim slučajevima operaciju.
- Da li operacija uvek rešava problem? Operacija često donosi značajno olakšanje simptoma, ali kao i svaka hirurška intervencija, nosi određene rizike i zahteva period oporavka.
- Kako mogu sprečiti De Quervainovu bolest? Prevencija obuhvata izbegavanje ponavljajućih pokreta koji mogu izazvati stanje, pravilnu ergonomiju pri radu, i jačanje mišića ruke kroz adekvatne vežbe.
